Za czynniki ogólnoustrojowe uważa się cukrzycę, choroby tarczycy, choroby nadnerczy, przewlekłe schorzenia nerek i wątroby, przyczyny psychogenne, alkoholizm oraz otyłość  lub niedowagę. Niepłodność orzeka się, gdy przez rok (według normy WHO) mimo regularnego współżycia i odstawienia środków antykoncepcyjnych kobieta nie może zajść w ciążę. W Polsce problem ten dotyczy 22% par, z czego 35% wynika z niedyspozycji kobiety, 35% z niedyspozycji mężczyzny, 15% wynika z problemu obojga partnerów, a 10% przypadków ma nierozpoznaną przyczynę (niepłodność idiopatyczna). U kobiet w 1/3 niepłodności spowodowana jest zaburzeniami hormonalnymi i zaburzeniami jajeczkowania. Czynniki ogólnoustrojowe można wyleczyć lub znormalizować tak, że zajście w ciążę przez kobietę będzie jak najbardziej możliwe. 

Przeczytaj:
Niepłodność kobiet – choroby jajników

Zbadanie przyczyny niepłodności u kobiety jest cięższe niż u mężczyzny – wynika to ze skomplikowanej budowy narządów, cyklu miesiączkowego, wahań hormonalnych itp. Ważny jest też czas badania pod kątem niepłodności – u mężczyzn czas nie ma najmniejszego znaczenia. Wiek kobiety decydującej się na ciążę też wpływa na szanse zrealizowania tego pragnienia – wśród kobiet między 20 a 29 rokiem życia niepłodność diagnozuje się u 8% z nich, a wśród pań od 35 do 39 roku życia niepłodnych jest już 22% kobiet. Dzieje się tak dlatego, że wraz z wiekiem następują większe uszkodzenia w strukturze DNA komórki jajowej. Przesunięcie wieku narodzin pierwszego dziecka jest istotnym problemem – Anglicy obliczyli, że w 1968 roku średni wiek zachodzenia w ciążę wynosił 23 lata, a obecnie jest to już 28-29 lat. Niestety to właśnie wiek poniżej 25 roku życia jest najbardziej korzystny dla kobiety planującej ciążę : objawia się wtedy najbardziej optymalny poziom płodności, później występuje też mniejsze ryzyko pojawienia się nowotworu piersi, jajnika czy błony śluzowej jamy macicy.

Cukrzyca a niepłodność

Leczenie cukrzycy insuliną ma duży wpływ na problemy z zajściem w ciążę. Insulina jest hormonem, więc ma duży wpływ na inne hormony naszego organizmu, w tym na estrogen, progesteron i testosteron. Musi zostać wytworzona równowaga między stosowaną terapią, a potrzebami organizmu. Niestety także nieleczona cukrzyca powoduje niepłodność, a wiąże się to z niedostarczaniem przez organizm wystarczającej energii do komórek. Cukrzyca, zwłaszcza powiązana z otyłością prowadzi do schorzenia zwanego zespołem policystycznych jajników, które zmniejsza lub kompletnie blokuje owulację. Ponadto panie chore na cukrzycę częściej zgłaszają się ze stanami zapalnymi pochwy i dróg moczowych, co może powadzić do poważnych infekcji dróg rodnych i układu moczowego.

Dla kobiet chorujących na cukrzycę najważniejsze jest utrzymanie wartości glukozy w zalecanych przez lekarza wartościach oraz utrzymywanie właściwej masy ciała. Chora na cukrzycę mama powinna być także pod stałą opieką lekarską – ciąża w cukrzycy zagraża zdrowiu zarówno matki, jak i dziecka. Dopóki lekarz nie ustabilizuje poziomu cukru we krwi, pacjentka musi stosować antykoncepcję.

Niepłodność i choroby tarczycy

Kobietom starającym się o dziecko powinno się już rutynowo zlecać badania tarczycy, która odpowiada ze produkcję hormonów. Znaczna niewłaściwość pracy gruczołu może prowadzić do trudności z zajściem w ciążę. Choroby tarczycy mają wpływ na zaburzenia cyklu miesiączkowego, a w późniejszych etapach przyczyniają się do częstszych poronień i wad wrodzonych płodu. Niedoczynność tarczycy i niski poziom hormonu TSH powodują nadwyżki prolaktyny, a co za tym idzie – blokują owulację. Nadczynność tarczycy z kolei nie wpływa aż tak na zaburzenia płodności, ale przy dużym nasileniu produkcji hormonów może dojść do zahamowania owulacji i zmniejszenia efektywności estrogenów.